ΗΜΕΡΙΔΑ - «Ο συνταγματικός δρόμος προς τη δικτατορία: φιλελεύθερη δημοκρατία και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στην Ευρώπη του μεσοπολέμου, 1918-1939»
11/12/2023
Στο πλαίσιο των Ημερίδων του Ινστιτούτου Πολιτικών Ερευνών, την Τρίτη 19 Δεκεμβρίου στις 12:00 διοργανώνεται εκδήλωση με θέμα:
«Ο συνταγματικός δρόμος προς τη δικτατορία: φιλελεύθερη δημοκρατία και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στην Ευρώπη του μεσοπολέμου, 1918-1939»
Η εργασία αυτή εστιάζει στις επιπτώσεις των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στα φιλελεύθερα καθεστώτα στην Ευρώπη του μεσοπολέμου. Ερμηνεύοντας την άνοδο των μεσοπολεμικών δικτατοριών, οι ιστορικοί έχουν εν γένει επισημάνει τα κινήματα που απειλούσαν το κράτος δικαίου απ’ έξω, ιδίως τον φασισμό. Η παρουσίαση αυτή μετατοπίζει την ανάλυση από τους εξωτερικούς εχθρούς της δημοκρατίας στις αυταρχικές τάσεις εντός του φιλελεύθερου κράτους. Τα κλασικά φιλελεύθερα συντάγματα περιλάμβαναν άρθρα που επέτρεπαν την (τυπικά προσωρινή) αναστολή των συνταγματικών ελευθεριών σε περιπτώσεις σοβαρής απειλής της «δημόσιας τάξης», μέσω της επίκλησης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα κράτη επικαλούνταν όλο και περισσότερο αυτά τα έκτακτα εργαλεία σε συγκείμενα πολιτικής αστάθειας. Οι εξουσίες έκτακτης ανάγκης βοήθησαν να σφυρηλατηθούν αυταρχικές συμμαχίες μεταξύ κατασταλτικών θεσμών, κρατικών (αστυνομία, στρατός, δικαστικό σώμα…) και μη-κρατικών (εργοδότες, παραστρατιωτικοί...). Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης τους έδιναν τη δυνατότητα «νομιμοποίησης» της καταστολής παρακάμπτοντας τους θεσμικούς περιορισμούς. Αυτό έτεινε να ριζοσπαστικοποιήσει τους κατασταλτικούς θεσμούς προς την ακροδεξιά. Η παρούσα εργασία εξετάζει αυτά τα ζητήματα μέσω μιας συγκριτικής ανασκόπησης της βιβλιογραφίας σε μια σειρά χωρών (Ελλάδα, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία). Εν κατακλείδι με αυτή τη μελέτη, θα επιχειρήσω να εξαγάγω ευρύτερα θεωρητικά συμπεράσματα που ξεπερνούν τις συγκεκριμένες περιπτωσιακές μελέτες υπό εξέταση.
Ο Αρτούρο Ζόφφμανν Ροντρίγκεζ είναι ερευνητής και λέκτορας σύγχρονης ρωσικής ιστορίας στο Νέο Πανεπιστημίου Λισσαβόνας (ΝΟVA). Το 2020-2021 ήταν μεταδιδάκτορας στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Αυτόνομου Πανεπιστήμιου του Μεξικού (UNAM), όπου μελέτησε την επικοινωνία των ρωσικών και μεξικανικών επαναστάσεων. Παράλληλα, ήταν και καθηγητής ρωσικής ιστορίας στο Κέντρο Διεθνών Σπουδών του Κολλεγίου του Μεξικού. Το 2019, πήρε το διδακτορικό του στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Φλωρεντίας με θέμα την επιρροή της Ρωσικής Επανάστασης στο ισπανικό αναρχικό κίνημα. Προηγουμένως, σπούδασε στα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και Λονδίνου. Το πρώτο του βιβλίο για την ιστορία του αναρχισμού στα χρόνια της ρωσικής επανάστασης εκδόθηκε φέτος από τον εκδοτικό οίκο Routledge.
Την εκδήλωση συντονίζει ο Κώστας Κανελλόπουλος, Ερευνητής ΙΠΕ/ΕΚΚΕ.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του 8ου στο ΕΚΚΕ και διαδικτυακά.
Zoom link: https://us06web.zoom.us/j/86715294193?pwd=HQx5fycLMwuIOM740JCKNpJx5UpUei.1
Meeting ID: 867 1529 4193
Passcode: 048865