Δικαστική και σωφρονιστική στατιστική: Προβλήματα συγκρισιμότητας και αξιοπιστίας

Στο άρθρο παρουσιάζεται αρχικά η αξία της αναζήτησης ποσοτικών δεδομένων που αφορούν «κοινωνικά γεγονότα». Πηγή των δεδομένων εγκληματολογικού ενδιαφέροντος είναι η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΣΥΕ). Αιτιολογείται η επιλογή της πηγής, η επιλογή ενός συγκεκριμένου χρονολογικού εύρους για τη διεξαγωγή της μελέτης (αφορά στατιστικά δεδομένα των ετών 1973-1996), και τέλος ο προσδιορισμός των δεδομένων που συλλέγονται («αδικήματα», «δράστες» αυτών και «καταδικασθέντες»). Η εν λόγω μελέτη περιγράφεται ως διαδικασία «ομοιογενοποίησης» των εγκληματολογικών δεδομένων με σκοπό την αύξηση της συγκρισιμότητας των δεδομένων που προκύπτουν.

Το κύριο μέρος του άρθρου αφορά την παρουσίαση των προβλημάτων (σε κατηγορίες) που προέκυψαν κατά τη μετατροπή των δεδομένων της πηγής σε «δευτερογενή δεδομένα», την αιτιολόγηση κάθε προβλήματος, αλλά και του τρόπου αντιμετώπισής του μέσα από την κωδικοποίηση που επιλέχθηκε.

Στα συμπεράσματα του άρθρου περιγράφονται οι μεθοδολογικές δυσκολίες που προκύπτουν για τις συγκριτικές μελέτες εξαιτίας των προβλημάτων της πηγής. Διαπιστώνεται, ότι από την παρούσα μελέτη αναδεικνύεται το γεγονός ότι ο όγκος των πληροφοριών δικαστικής και σωφρονιστικής στατιστικής αποτελεί παράγωγο των φορέων που πραγματοποιούν την καταγραφή τους, δηλαδή, των αστυνομικών τμημάτων, των ποινικών δικαστηρίων, των σωφρονιστικών καταστημάτων και τελικά της ΕΣΥΕ. Για να κατανοήσουμε, συνεπώς, την εγκληματολογική στατιστική, αλλά και για να την αξιοποιήσουμε επιστημονικά χρειάζεται πρώτα να εμβαθύνουμε τη γνώση μας στο σύστημα που την παράγει. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η παρούσα μελέτη, καθώς συμβάλλει στη δυνατότητα ανοιχτής πρόσβασης των μελετητών σε αξιόπιστα και συγκρίσιμα κοινωνικά δεδομένα.