Διαβουλευτικό σεμινάριο «Λόμπινγκ Πολιτών και Δημοκρατία στην Ευρώπη»

Την Παρασκευή 30 Ιουνίου 2023, στον κατάμεστο χώρο του #Aspalathos/Ασπάλαθος επί της Χαριλάου Τρικούπη, πραγματοποιήθηκε το διαβουλευτικό σεμινάριο με τίτλο «Λόμπινγκ Πολιτών και Δημοκρατία στην Ευρώπη» στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Jean Monnet Module «Λόμπινγκ Πολιτών και Αλλαγή Πολιτικής στην Ευρώπη», που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συμμετείχε, μεταξύ άλλων, ο ερευνητής του ΕΚΚΕ Γιώργος Μπιθυμήτρης. Οι θεματικές του σεμιναρίου κινήθηκαν γύρω από τα σύγχρονα φαινόμενα πολιτικής πίεσης στον ευρωπαϊκό καπιταλισμό, τον ρόλο του σύγχρονου ακτιβισμού και τις μορφές συλλογικής δράσης στην Ελλάδα και την Ευρώπη. 

Στο σεμινάριο που χωρίστηκε σε δύο μέρη (διαδικτυακό στις 29/06 και δια ζώσης στις 30/06) και πραγματοποιήθηκε με ελεύθερη συμμετοχή μίλησαν πολιτικοί επιστήμονες, θεσμικοί φορείς, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές. Στην πρώτη θεματική συζητήθηκαν οι μορφές κοινωνικού και επαγγελματικού ακτιβισμού, με έμφαση στους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος και τον καίριο ρόλο της ερευνητικής δημοσιογραφίας. Η Μ. Στυλιανίδη (Frederick University), η Ι. Λουλούδη (Reporters United) και η Φ. Χατζησταύρου (συντονίστρια του προγράμματος και επικ. καθ. ΕΚΠΑ) έκαναν συγκεκριμένες αναφορές σε περιπτώσεις εντός και εκτός Ευρώπης σχετικά με τον watchdog ρόλο που έχουν αποκτήσει οι whistleblowers αλλά και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν ακριβώς γιατί αποτελούν μια νέα μορφή πολιτικής εξουσίας και δημοκρατικής εποπτείας. Έγιναν επίσης εκτεταμένες αναφορές τόσο στις θεσμικές δυνατότητες αλλά και τις ανεπάρκειες της εγχώριας και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη συνεργασία whistle blowers και ερευνητών-δημοσιογράφων για την κυκλοφορία της πληροφορίας που αφορά το δημόσιο συμφέρον ως αντίδοτο στις παραθεσμικές ιεραρχίες και τα δίκτυα προστασίας των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων.

Στη δεύτερη θεματική οι Σ. Σεφεριάδης (Καθ. Παντείου Πανεπιστημίου και Συγγραφέας) και Φ. Χατζησταύρου, προσέγγισαν με κριτικό τρόπο ορισμέναε παναλαμβανόμενα μοτίβα στον δημόσιο λόγο περί δημοσίου και ιδιωτικού. Ο ομιλητής και η ομιλήτρια ανέδειξαν μια σειρά από νομιμοφανείς πρακτικές που διευκολύνουν τον εποικισμό του δημοσίου από τον ιδιωτικό τομέα και συμβάλλουν στην υφαρπαγή των δημόσιων αγαθών και την όξυνση των ανισοτήτων. Αναδείχτηκε έτσι η ανάγκη για ένα νέο οικονομικο-πολιτικό παράδειγμα που θα εκτείνεται από την δημόσια διοίκηση και τις δημόσιες πολιτικές μέχρι τα σύγχρονα κινηματικά προτάγματα της αλληλεγγύης, της συμμετοχής και του κοινωνικού ελέγχου.

Στην τρίτη θεματική επιχειρήθηκε η καταγραφή και η ανάλυση του φαινομένου των στρατηγικών αγωγών (slapp) και των anti - lobbying πρακτικών. Οι Χ. Βρεττάκος (Δήμαρχος Κερατσινίου – Δραπετσώνας) και Θ. Κοτσώνης (πολιτικός επιστήμονας & συν-συντονιστής του προγράμματος) περιέγραψαν το φαινόμενο και την σημασία του στην Ελλάδα και την Ευρώπη, αναδεικνύοντας τις συνέπειες τέτοιων πρακτικών. Ιδιαίτερα μνεία έγινε στην στρατηγική αγωγή που δέχτηκε ο εν λόγω Δήμαρχος με στόχο την σίγαση της τοπικής κοινότητας προς όφελος μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων. Οι Γ. Μπιθυμήτρης (ερευνητής ΕΚΚΕ) και Ε. Κοντογεωργίου (μέλος Πρωτοβουλίας για τη διασφάλιση της δημόσιας διαχείρισης του νερού) έδωσαν έμφαση στη σημασία της σύγκλισης των διεκδικήσεων, εργασιακών, συνδικαλιστικών, περιβαλλοντικών. Περιέγραψαν τα χαρακτηριστικά του καπιταλισμού της ‘δυναμικοποίησης’ υποστηρίζοντας ότι μέσα από την συνέργεια εργαζομένων, ακτιβιστών, επιστημόνων, δημοσιογράφων, καλλιτεχνών μπορούν να προωθηθούν νέες επιδραστικές πρακτικές συλλογικής ηγεσίας και αντι-πίεσης που συνδυάζουν τον κινηματικό όσο και τον νομικό αγώνα.