Ολοκλήρωση του έργου για την προοπτική μακροχρόνιας παραμονής προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα

Το έργο με πλήρη τίτλο «Η προοπτική μιας μακροχρόνιας παραμονής των προσφύγων και των μεταναστών στην Ελλάδα: ανάδειξη των δημογραφικών και κοινωνικο-οικονομικών συνεπειών και η σημασία τους για την αποδοχή της προοπτικής αυτής από την ελληνική κοινωνία» εκτελέστηκε από την επιστημονική ομάδα του Εργαστηρίου Κοινωνικής Πληροφορικής, Στατιστικής και Ερευνητικών Υποδομών του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Γερμανικό Πανεπιστήμιο της Ιορδανίας.  

Ξεκίνησε τυπικά στις 18/12/2019 αλλά ουσιαστικά στις 18/5/2020 λόγω εγγενών προβλημάτων που συνδέονται με την πανδημία και άλλους λόγους και πρόκειται να ολοκληρωθεί στις 17/6/2022, είχε δηλαδή συνολική διάρκεια 30 μήνες. Έχει λάβει χρηματοδότηση από το ΕΛΙΔΕΚ (Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας) και έχει στόχο την διερεύνηση της προοπτικής μιας μακροχρόνιας παραμονής των πρόσφατων μεταναστών και προσφύγων και συνακόλουθα τη διαδικασία κοινωνικής ένταξης που θα πρέπει να ακολουθηθεί, ως και παράγοντες που συνδέονται με τα παραπάνω, όπως η  υπάρχουσα διεπαφή μεταξύ γηγενών και αλλοδαπών, πιθανά προβλήματα που εντοπίζονται από την παρουσία των αλλοδαπών, προσλαμβανόμενες απειλές, διαφοροποιήσεις στις στάσεις του ελληνικού πληθυσμού απέναντι σε επιμέρους εθνοτικές ομάδες αλλοδαπών, πολιτισμική απόσταση, διαφοροποιήσεις μεταξύ περιοχών α’ και β’ υποδοχής, ως και διαφοροποιήσεις στα εξεταζόμενα θέματα μεταξύ διαφορετικών κοινωνικο-οικονομικών και δημογραφικών ομάδων του ελληνικού πληθυσμού και στάση των ίδιων των αλλοδαπών ως προς την κοινωνική τους ένταξη.

Στη βάση αυτή, μετά από μια ενδελεχή εξέταση και τεκμηρίωση των θεωρητικών προσεγγίσεων γύρω από το μεταναστευτικό/προσφυγικό και εντοπισμό καλών πρακτικών κυρίως στις ευρωπαϊκές χώρες, ακολούθησε το ερευνητικό μέρος που αποσκοπούσε στα εξής: κατά πρώτον στη διερεύνηση της στάσης της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στην μακροχρόνια παραμονή των πρόσφατων αλλοδαπών που ήρθαν στην Ελλάδα μέσω πρωτογενούς ποσοτικής έρευνας,  κατά δεύτερον στον εντοπισμό των πραγματικών κοινωνικών, οικονομικών και δημογραφικών συνεπειών της μαζικής εισροής Μ/Π τόσο πρόσφατα όσο και στο παρελθόν και συγκεκριμένα του μεταναστευτικού ρεύματος της δεκαετίας του 1990 και του προσφυγικού του 1922 με τη χρήση πολυπληθών δευτερογενών δεδομένων και αποτελεσμάτων ερευνών και τέλος στην αξιολόγηση του ρόλου των κρατικών και περιφερειακών φορέων άσκησης πολιτικής μέσω ποιοτικής έρευνας (συνεντεύξεις και ομάδες εστίασης).

Μετά την παραπάνω θεωρητική και ερευνητική προσέγγιση του έργου επιχειρήθηκε η συγκριτική εξέταση αυτών και η κατά το δυνατόν ολοκληρωμένη πρόταση άσκησης πολιτικής για την αντιμετώπιση του ζητήματος που ήταν και ο καταληκτικός στόχος της όλης προσπάθειας. Το έργο ολοκληρώθηκε με την ανατροφοδότηση θεωρητικών ζητημάτων, όπως αυτά προέκυψαν από τα πορίσματα των ερευνών, ανταποκρινόμενοι έτσι την αμφίδρομη σχέση μεταξύ θεωρίας και έρευνας. 

Τα ευρήματα του ερευνητικού έργου κοινοποιήθηκαν σε τρία ειδικά Foraπου οργανώθηκαν, το πρώτο με καλεσμένους μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, το δεύτερο με τους φορείς άσκησης πολιτικής της κεντρικής διοίκησης και Μ.Κ.Ο και το τρίτο με την ηγεσία και στελέχη της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης.

Επίσης, στα πλαίσια της δημοσιότητας του έργου παρήχθησαν και θα παραχθούν αρκετά δημοσιεύματα (βιβλίο, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους ως και σε πρακτικά συνεδρίων) για να ενημερωθεί πληρέστερα η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι φορείς άσκησης πολιτικής της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης και κάθε άλλος ενδιαφερόμενος και να συμβάλλουμε κατά το δυνατόν στην αντιμετώπιση του πολύ καίριου ζητήματος που απασχολεί την κοινωνία και την πολιτική τόσο στη χώρα μας όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ήδη έχει εκδοθεί ένας συλλογικός τόμος με εκτεταμένα θεωρητικά και εμπειρικά ευρήματα του έργου ως και με την πρόταση μιας στρατηγικής αντιμετώπισης του μεταναστευτικού/προσφυγικού ζητήματος στη Χώρα μας. Επίσης, στα πλαίσια του έργου έχει καταρτιστεί Portal και βάση δεδομένων τα οποία θα επιδιωχθεί να ενημερώνονται ώστε να μείνουν ζωντανά και να παρέχεται συνεχής πληροφόρηση από αντίστοιχες έρευνες που θα διενεργηθούν στο μέλλον.