Εμπειρική διερεύνηση για την κοινωνική θεώρηση των επεμβάσεων αστικού σχεδιασμού

Το βιβλίο παρουσιάζει τα ερευνητικά αποτελέσματα του έργου “Κοινωνικές επιπτώσεις του αστικού σχεδιασμού και του σχεδιασμού βιώσιμης ανάπτυξης των πόλεων” που υλοποιήθηκε ως πακέτο εργασιών του γενικότερου προγράμματος “Κοινωνικές επιπτώσεις και δημόσιες πολιτικές στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας, του αστικού σχεδιασμού και των υποδομών του διαδικτύου” στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών του ΕΚΚΕ. Το αντικείμενο του έργου και πακέτου εργασίας του προαναφερθέντος προγράμματος αφορά τη μελέτη των επεμβάσεων αστικού σχεδιασμού και την ανάδειξη του πεδίου για τη διερεύνηση των κοινωνικών επιπτώσεων του αστικού σχεδιασμού, στη βιώσιμη ανάπτυξη της σύγχρονης πόλης. Η διερεύνηση συμπεριέλαβε ποιοτική επιτόπια έρευνα και μελέτες περίπτωσης σχετικά με κοινόχρηστους χώρους που αναδιαμορφώθηκαν με επεμβάσεις αστικού σχεδιασμού σε κεντρικές και προαστιακές περιοχές της πόλης της Αθήνας. Γενικότερος στόχος των εργασιών του έργου ήταν η συγκρότηση ενός σώματος θεωρητικών και εμπειρικών δεδομένων κατάλληλων για την επιστημονική υποστήριξη των παραδοτέων του έργου στο πρόγραμμα. Αυτά ήταν η συστηματική ανασκόπηση με δυνατότητα μετα-ανάλυσης στο πλαίσιο του αστικού προγραμματισμού και σχεδιασμού καθώς και η διατύπωση προτάσεων αναφορικά με τις κοινωνικές επιπτώσεις του αστικού σχεδιασμού για τη βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων, ειδικότερα της πόλης της Αθήνας η οποία αποτέλεσε το παράδειγμα των διεργασιών. Για τις ανάγκες του έργου εφαρμόστηκε συνδυασμός μεθοδολογιών  τόσο στη συλλογή και τη δημιουργία πρωτογενών και δευτερογενών δεδομένων όσο και στην ανάλυσή τους και την αναπαράσταση των αποτελεσμάτων. Προσδιορίστηκε ένα σύνολο μεθοδολογιών και εργαλείων που εντάσσονται στο πλαίσιο των διεπιστημονικών προσεγγίσεων του αστικού χώρου και εστιάζουν στον τρόπο και τη δυνατότητα διαπίστωσης και παρακολούθησης των επιπτώσεων από τις επεμβάσεις αστικού και πολεοδομικού σχεδιασμού  που αλλάζουν τον χώρο της πόλης. Συγκεκριμένα, εξετάζονται κοινωνικά σύνολα και προσεγγίζεται ο τρόπος που αυτά  συσχετίζονται με τις χωρικές αλλαγές στο επίπεδο τόσο των ίδιων των χώρων όσο και των περιοχών ένταξής τους στον τοπικό κοινωνικό και οικονομικό ιστό. Με την οπτική της ανάγκης ελέγχου του τρόπου ανάπτυξης της σύγχρονης πόλης με κριτήρια βιωσιμότητας / αειφορίας, οι προτάσεις στη βάση των αποτελεσμάτων των ερευνητικών εργασιών του έργου επιδιώκουν την ένταξη των διεπιστημονικών προσεγγίσεων και πρακτικών στον προγραμματισμό και τον σχεδιασμό συνόλων όπως και μεμονωμένων αστικών επεμβάσεων.