Αντίληψη της Δημοκρατικότητας στη λήψη αποφάσεων στο σχολείο

Το παρόν ερευνητικό έργο με τίτλο «Αντίληψη της δημοκρατικότητας στη λήψη αποφάσεων στο σχολείο» στοχεύει στη μελέτη των αντιλήψεων των μαθητών/τριών της Β΄ και Γ΄ τάξης Λυκείου για την έννοια της Δημοκρατίας στη σχολική ζωή. Σκοπός της μελέτης είναι να αποτυπωθούν και να διερευνηθούν οι απόψεις των μαθητών/τριών για το θεσμό των Μαθητικών Συμβουλίων, καθώς και άλλες μορφές συμμετοχής τους στη λήψη αποφάσεων που καθορίζουν τη σχολική διαβίωση. Αφορμή για την εν λόγω μελέτη αποτελεί η ανακήρυξη του έτους 2022 ως Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας και αποτελεί δράση συμμετοχής της Ελλάδας στους κύριους στόχους της συγκεκριμένης Ευρωπαϊκής απόφασης. 

Οι μαθητές/τριες Λυκείου της Ελλάδας συναποτελούν τη νεολαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βρίσκονται ένα βήμα πριν την απόκτηση του δικαιώματος ψήφου με τη συμπλήρωση των 17 ετών. Το παρόν έργο επικεντρώνεται στις διαδικασίες αποφάσεων που συντελούνται στο σχολικό περιβάλλον και μελετά τις δυνατότητες που προσφέρονται μέσα από τη λειτουργία του σχολείου, αλλά και την ατομική πρόθεση των μαθητών/τριών για συμμετοχή. Από τη μία πλευρά επιδίωξη της έρευνας είναι να αποτυπώσει τις δημοκρατικές διαδικασίες εντός της σχολικής ζωής μέσα από θεσμοθετημένες δράσεις, όπως οι Μαθητικές Κοινότητες. Από την άλλη μεριά, επιχειρεί να σκιαγραφήσει τις βασικές προδιαθέσεις και τα ατομικά κίνητρα των μαθητών/τριών για συμμετοχή τόσο στις θεσμοθετημένες δράσεις, όσο και σε άλλες συλλογικές δραστηριότητες που καθορίζουν τη σχολική κουλτούρα. Η ύπαρξη προβλεπόμενων δημοκρατικών διαδικασιών (όπως τα 15μελή και 5μελή Μαθητικά Συμβούλια) στο σχολείο αποτελεί αναγκαία, αλλά όχι και ικανή συνθήκη για την καλλιέργεια της δημοκρατικής συνείδησης των μαθητών/τριών. Συνιστά, λοιπόν, ερευνητικό ερώτημα ποιοι παράγοντες (πχ. η αποτίμηση των Μαθητικών Συμβουλίων, η σχολική κουλτούρα κ.α.) μπορεί να καθορίζουν την πρόθεση των μαθητών/τριών για συμμετοχική διαβίωση στο σχολείο. Μελετώντας την αποτίμηση των δημοκρατικών θεσμών στο ελληνικό Λύκειο, σε συνδυασμό με τους παράγοντες που παρακινούν τους/τις μαθητές/τριες για συμμετοχή στη σχολική ζωή, δίνεται η δυνατότητα να αποτυπωθεί ο τρόπος με τον οποίο οι σχολικές συνθήκες συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενεργών δημοκρατικών πολιτών. Το έργο, εν τέλει, μπορεί να συμβάλλει στη γνώση για τις διαδικασίες πολιτικής κοινωνικοποίησης των νέων και να αναδείξει σημεία εστίασης για τη χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής που αποβλέπει στην ανατροφή νέων πολιτών που ενστερνίζονται τη δημοκρατία και ενεργούν προς τη διασφάλισή της. Πιο συγκεκριμένα, το αντικείμενο διερεύνησης της μελέτης επικεντρώνεται στους εξής θεματικούς άξονες:

1. Μορφές συμμετοχής στο σχολείο
2. Σχολική κουλτούρα
3. Μορφές κοινωνικής/πολιτικής συμμετοχής εκτός σχολείου
4. Ποιότητα ζωής